Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος αναγκάστηκε να στραφεί στην αντίπαλη εταιρεία του δισεκατομμυριούχου Elon Musk για την εκτόξευση της αποστολής, αφού η Ρωσία απέσυρε τους πυραύλους Soyuz ως απάντηση στις κυρώσεις για τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Μετά από ένα ταξίδι διάρκειας ενός μηνός στο διάστημα, το Euclid (Ευκλείδης) θα συναντήσει το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb σε ένα σταθερό σημείο αιώρησης σε απόσταση περίπου 1,5 εκατομμυρίου χιλιομέτρων από τη Γη που ονομάζεται δεύτερο σημείο Λαγκράνζιαν. Από εκεί, το Euclid θα χαρτογραφήσει τον μεγαλύτερο χάρτη του Σύμπαντος που έχει γίνει ποτέ, περιλαμβάνοντας έως και δύο δισεκατομμύρια γαλαξίες σε περισσότερο από το ένα τρίτο του ουρανού.
Καταγράφοντας το φως που χρειάστηκε 10 δισεκατομμύρια χρόνια για να φτάσει στη Γη, ο χάρτης θα προσφέρει επίσης μια νέα άποψη της ιστορίας του Σύμπαντος, ηλικίας 13,8 δισεκατομμυρίων ετών. Οι επιστήμονες ελπίζουν να χρησιμοποιήσουν αυτές τις πληροφορίες για να αντιμετωπίσουν αυτό που ο υπεύθυνος του προγράμματος Euclid, Giuseppe Racca, αποκαλεί “κοσμική ντροπή”: δηλαδή το ότι το 95% του Σύμπαντος παραμένει άγνωστο στην ανθρωπότητα. Περίπου το 70 τοις εκατό θεωρείται ότι είναι σκοτεινή ενέργεια, και το 25 τοις εκατό είναι σκοτεινή ύλη, που θεωρείται ότι συνδέει το Σύμπαν μεταξύ του και αποτελεί περίπου το 80 τοις εκατό της μάζας του.
Το Euclid, το οποίο έχει ύψος 4,7 μέτρα και πλάτος 3,5 μέτρα, θα χρησιμοποιήσει δύο επιστημονικά όργανα για να χαρτογραφήσει τον ουρανό. Η κάμερα ορατού φωτός του θα του επιτρέψει να μετρήσει το σχήμα των γαλαξιών, ενώ το φασματόμετρο και το φωτόμετρο εγγύς υπέρυθρης ακτινοβολίας του θα του επιτρέψουν να μετρήσει πόσο μακριά βρίσκονται.
Πώς θα προσπαθήσει λοιπόν ο Ευκλείδης να εντοπίσει πράγματα που δεν μπορεί να δει; Ψάχνοντας για την απουσία τους.
Το φως που έρχεται από δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά παραμορφώνεται ελαφρώς από τη μάζα της ορατής και της σκοτεινής ύλης κατά μήκος της διαδρομής, ένα φαινόμενο γνωστό ως ασθενής βαρυτικός φακός.”Αφαιρώντας την ορατή ύλη, μπορούμε να υπολογίσουμε την παρουσία της σκοτεινής ύλης που βρίσκεται ενδιάμεσα”, δήλωσε ο Racca
Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι τα δεδομένα του Ευκλείδη θα τους βοηθήσουν να μάθουν περισσότερα για την εξέλιξη των γαλαξιών, των μαύρων τρυπών και άλλα. Οι πρώτες εικόνες αναμένονται μόλις ξεκινήσουν οι επιστημονικές εργασίες τον Οκτώβριο, ενώ σημαντικές δημοσιεύσεις δεδομένων έχουν προγραμματιστεί για το 2025, το 2027 και το 2030. Η αποστολή ύψους 1,4 δισεκατομμυρίων ευρώ προβλέπεται να διαρκέσει έως το 2029, αλλά θα μπορούσε να διαρκέσει λίγο περισσότερο αν όλα πάνε καλά.
